Στο προηγούμενο άρθρο της σειράς για την κατασκευή σπιτιού και την αντισεισμική προστασία, ασχοληθήκαμε με την κατάλληλη θεμελίωση. Σε αυτό, ανεβαίνουμε κυριολεκτικά επίπεδο και εξετάζουμε το ζήτημα της τοιχοποιίας (απλούστερα, των τοίχων), η οποία θα πρέπει επίσης να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις στο πλαίσιο της αντισεισμικής δόμησης.
Πώς μπορούν οι τοίχοι να γίνουν αντισεισμικοί κατά την κατασκευή σπιτιού;
Προτού απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Για να δομηθούν οι τοίχοι, πρέπει να υπάρχει σκελετός. Αυτός είναι ο «φέρων οργανισμός» του κτηρίου, ακριβώς επειδή «φέρει», δηλαδή στηρίζει το βάρος της κατασκευής. Ο σκελετός ξεκινά από τη θεμελίωση. Έχουμε δει ήδη τον ρόλο των μονωτήρων βάσης, καθώς απορροφούν μεγάλο μέρος των σεισμικών δυνάμεων, επομένως εμποδίζουν την έντονη καταπόνηση των τοίχων. Ο σκελετός συνεχίζεται με οριζόντια (πλάκες, δοκοί) και κατακόρυφα στοιχεία (κολόνες). Αποτελείται από οπλισμένο σκυρόδεμα ή δομικό χάλυβα ή συνδυασμό των υλικών αυτών. Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι, παρά την επικαιροποίηση των κανονισμών αντισεισμικής προστασίας για την κατασκευή σπιτιού, τα προβλεπόμενα αφορούν πάντοτε κτήρια με απλό δομικό σχεδιασμό. Αυτό σημαίνει ότι σπίτια π.χ. με υποστυλώματα (κολόνες) σε ακανόνιστες θέσεις, δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ισχυρή σεισμική δράση.
Ιδανικά, για να ενισχύσουμε την αντισεισμική αντοχή του σπιτιού, θα πρέπει να εγκατασταθούν υποστυλώματα μεγάλων διαστάσεων. Ωστόσο, αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Έτσι, μια λύση που προτιμάται συχνά κατά την κατασκευή σπιτιού είναι η εγκατάσταση τοιχείων και προς τις δύο διευθύνσεις του κτηρίου. Στόχος είναι α) η ενίσχυση της θλιπτικής αντοχής και β) η αύξηση της ακαμψίας του σπιτιού, δηλαδή η μείωση των μετακινήσεών του. Εάν επιτευχθούν τα παραπάνω, μειώνονται και οι παραμορφώσεις του κτηρίου κατά τη διάρκεια μιας σεισμικής δόνησης.
Εάν τα υποστυλώματα βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, είναι απαραίτητο οι δοκοί να συνδέονται με δισδιαγώνιους οπλισμούς. Επίσης, προτού οι τοιχοποιίες σφηνωθούν στις δοκούς, θα πρέπει να μεσολαβήσει περίοδος περίπου μίας εβδομάδας. Στόχος αυτού του διαστήματος «αναμονής» στην κατασκευή σπιτιού είναι η αποφυγή ρωγμών μεταξύ των τοίχων και των δοκών, αφού εν τω μεταξύ θα έχουν εκτονωθεί τυχόν μικροκαθιζήσεις.
Είδη και υλικά τοιχοποιίας
Στη συνέχεια, πρέπει να κάνουμε την αναγκαία διάκριση φέρουσας τοιχοποιίας και τοιχοποιίας πλήρωσης. Η φέρουσα τοιχοποιία είναι αυτή που «φέρει» το βάρος, ενώ η τοιχοποιία πλήρωσης συμπληρώνει τον σκελετό. Τα συνηθέστερα υλικά που χρησιμοποιούνται για τους τοίχους κατά την κατασκευή σπιτιού είναι:
- τα τούβλα (οπτοπλινθοδομή)
- το αυτόκλειστο κυψελοειδές σκυρόδεμα (πορομπετόν)
- η τσιμεντοσανίδα
Όσον αφορά τα τούβλα, οι τοίχοι που μπορούν να κατασκευαστούν είναι:
- δρομικοί (μονή σειρά τούβλων)
- μπατικοί (διπλή σειρά τούβλων)
- υπερμπατικοί (τριπλή σειρά τούβλων)
Η συνηθέστερη επιλογή για την κατασκευή σπιτιού είναι η μπατική τοιχοποιία. Η δρομική θεωρείται πλεόν πιο «αδύναμη», η δε υπερμπατική προορίζεται κυρίως για πολυώροφα κτήρια και επαγγελματικούς χώρους.
Η εξωτερική τοιχοποιία μπορεί να γίνει πιο συμπαγής αλλά και να ενισχυθεί θερμομονωτικά, με έγχυση υγρής πολυουρεθάνης 2-συστατικών. Στην κατασκευή σπιτιού πλέον αξιοποιούνται, όμως, και άλλα υλικά, εξαιρετικά και πρωτοποριακά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτών είναι τα ινοπλισμένα πολυμερή (FRP). Αυτά τα ευέλικτα αλλά πανίσχυρα υλικά μπορούν να ενσωματωθούν στην τοιχοποιία, γεγονός που της επιτρέπει να κάμπτεται απειροελάχιστα χωρίς τον κίνδυνο ζημιών επικίνδυνων τόσο για αυτό καθαυτό το οίκημα όσο και για τους κατοίκους του κατά τη διάρκεια ενός σεισμού. Έτσι, το σπίτι παραμένει αλώβητο από το χτύπημα του εγκέλαδου και οι τυχόν βλάβες μειώνονται στο ελάχιστο.
Σε τελική ανάλυση, η πρόβλεψη για αντισεισμικούς τοίχους στην κατασκευή σπιτιού δεν αφορά μόνο την προστασία της επένδυσής σας. Αποτελεί επίσης αναγκαία συνθήκη για την προστασία όλων όσων πρόκειται να φιλοξενήσει το νέο σας σπίτι. Με την κατάλληλη μελέτη που θα διασφαλίζει την τήρηση των προτύπων για την αντισεισμική προστασία, την επιμελή εργασία και τοποθέτηση από εξειδικευμένους επαγγελματίες, καθώς και τη χρήση σύγχρονων υλικών, το σπίτι σας θα μπορεί να αντιστέκεται σθεναρά στις εκπλήξεις οποιουδήποτε φυσικού φαινομένου.